روشهای انفجاری تدریس

به جرات می توان گفت که تمام همکاران عزیز در یک مساله وجه مشترک دارند و آن این است که: چگونه می توانیم روش های نوین و جذاب را به تدریج جایگزین روش های سنتی و کسل کننده نماییم؟

فراگیران به معلمانی عشق می ورزند که با آنها شادند و خلاقیت دارند. کودکان برای یادگیری آسان به روش های ساده و جذاب نیاز دارند که طی آن بدون اینکه خسته و بی حوصله شوند مطالب را به راحتی یاد گیرند.

روش هایی که در این مقاله می آید، روش هایی است که کاربرد بسیاری داشته و با اجرای آنها انگیزه فراگیران افزایش یافته و با شور و اشتیاق در کلاس حضور می یابند. بسیاری از وسایل اجرای این روش ها را می توان از وسایل غیر مصرفی و دور انداختنی تهیه و از این روش ها بهره جست. البته آموزگاران محترم می توانند قبل از اجرا یک روش مناسب از این روش ها انتخاب کرده و با تهیه وسایل لازم به اجرای روش انتخابی در کلاس بپردازند.

راهکارهای کلیدی برای استفاده ی بهتر از روش های انفجاری تدریس

1- نگرش مثبت: علیرغم اینکه همه ی معلمان عزیز می خواهند بهترین و موثرترین روش های تدریس را بکار ببرند، ولی هیچ معلمی هیچگاه از پیشنهاد ها و ارائه روش های جدیدبی نیاز نیست. بنابر این همیشه سعی کنیم دید مثبتی به روش ها و راهکارهای ارائه شده داشته باشیم.

2- پاسخ به نیازهای دانش آموزان: یعنی اینکه دانش آموزان چه چیزی را بیشتر دوست دارند؟ چه چیزی آنها را به فعالیت بیشتر بر می انگیزد؟ چه چیزی آنها را از فعالیت در کلاس باز می دارد؟ بنابراین روشی را انتخاب کنیم که بیشترین بهره را به فراگیران بدهد. در این مورد نقش شناخت معلم از فراگیران بسیار کلیدی خواهد بود.

3- از روشهای تدریس به صورت متناوب و منظم استفاده کنیم چرا که استفاده از یک روش به صورت تکراری باعث کم رنگی علاقه فراگیران خواهد شد. بنابراین می توانیم در طول هفته از روش ها به صورت یک روز در میان استفاده کنیم.

4- در تغییر و اصلاح روش ها خودمان را آزاد بدانیم. چرا که هر معلم می تواند بر اساس موقعیت جغرافیایی، امکانات و محل مدرسه و شرایط دیگر هر روشی را تغییر یا اصلاح کند.

5- قید و بندهای خود را کنار گذاشته و سعی کنیم طوری فکر نماییم که قبلا نمی کردیم.

6- باز هم سعی کنیم. اگر اجرای یک روش بازخورد خوبی نداشت، بار دیگر و در موقعیتی دیگر همان روش را اجرا کنیم. چرا که متغیرهای زیادی در کلاس وجود دارد ما قادر به کنترل آن نیستیم. بنابر این متغیر های مزاحم را شناخته و اگر پس از اجرای مجدد روش به این نتیجه رسیدیم که آن روش از کارآ یی مفیدی بر خوردار نیست، آن روش را کنار بگذاریم.

7- فکر استفاده از مواد دور انداختنی و غیر مصرفی را گسترش دهیم. در انباری ها و زیرزمین خانه ها و مدارس موادی هستند که می توانیم از آنها در جریان آموزش استفاده کنیم.

8- در جمع آوری ابزارهای لازم برای استفاده در کلاس در اندیشه کاربردی بودن، قابل نگهداری بودن و در دسترس نگهداشتن آنها باشیم.

9- برای تهیه ابزارها ی آموزشی از خود فراگیران کمک بگیریم. برای این کار می توانیم کتاب را با دانش آموزان بررسی کنیم و وسایلی را که فراگیران می توانند تهیه کنند، بین آنها تقسیم کنیم. با این کار فراگیران از ابتدا در جریان یک فعالیت هدفدار قرار می گیرند.

10- آموزگاران محترم می توانند با یادداشت کردن روش های آموزشی خود و جمع آوری آنها به صورت یک مجموعه مطلوب و جذاب، در انتقال تجربیات خود به دیگر همکاران سهمی اساسی و سازنده در پویایی تعلیم و تربیت کشور عزیرمان داشته باشند.

نمونه ای از روشهای انفجاری تدریس

بالا بردن انگیزه در یادگیری فراگیران

1- به گردنت بنداز: طنابی را به یک تخته کوچک وصل کرده و یک تخته نمایشی بسازید. تصاویر یا مفاهیم مربوط به یک درس را به تخته بچسبانید و در کلاس قدم بزنید و بدین وسیله پیام های خود را انتقال بدهید. با این فعالیت فراگیران به یادگیری مطالب علاقه مند می شوند. می توان به جای تخته از مقوای ضخیم نیز استفاده کرد.

2- پیام ما اینه: پیامهای درسی را روی مقواهای مختلف و رنگی نوشته و به صو رت ابر یا شکل های مختلف ببرید و هر کدام را به یک تکه چوب وصل کنید و هر کدام را به یک دانش آموز بدهید و از آنها بحواهید چوب های خود را بالا برده و پیام را بخوانند و یا در کلاس راه بروند تا دانش آموزان پیامها را ببینند.

3- نصفه دیگه کو (روش استفاده از پازل = جورچین): پیامها و تصاویر مربوط به درس را روی کارتهای رنگی نوشته و آنها را به دو نیم تقسیم کنید. کارتها را بین بچه ها پخش کنیدتا هر کس نصف گم شده اش را پیدا کند. سپس هر پیام توسط دو نفر مربوطه خوانده شود.

4- طناب کشی در کلاس: یک طناب از یک تابلو به گوشه دیگر وصل کرده و تصاویر یا پیامهای درس را روی مقوا و یا... نوشته و با گیره لباس به طناب وصل کنید.

5- توپ بازی: پیامهای درس را به یک توپ پلا ستیکی بچسبانید. توپ را به دانش آموزان پاس دهید و از آنها بخواهید که پیام درس را بخوانند و سپس توپ را به شما برگردانند. با پاس دادن توپ، پیامها و اطلاعات را از یکی به دیگری انتقال دهید تا درس به پایان برسد. برای جلوگیری از اتلاف وقت یک پاکت نامه به توپ بچسبانید و هر بار پیام ها را داخل پاکت بگذارید.

6- اشاره کنید. جهت تاکید بر مطالب درسی یا مشخص کردن مفاهیم می توانید از یک اشاره کننده (چوب نشان) استفاده کنید. این می تواند ازیک قطعه چوب و عصا و آنتن رادیو یا.... باشد. با این کار توجه فرا گیران بیشتر به شما جلب خواهد شد. می توانید روی آن را با نوار های رنگی یا....تز ئین کنید.

7- مچاله کنید. پیام های درسی را مچاله کرده و مانند توپ به طرف دانش آموزان پرتاب کنید و با این کار پیام های درس را به بچه ها انتقال دهید.

8- بلند بخوانیم: مفاهیم سوالات و جملات درس را با ما‍‍‍‍‍‍‍‍ژیک روی یک نوار کا غذی بزرگ بنویسید و به کمک دو دانش آموز مطالب را با دانش آموزان بلند بخوانید.

9- پیام ها پشت صندلی: یک ردیف صندلی در جلو تابلو چیده و پیام ها یا سوالات و یا تصاویر مورد نظر را پشت صندلی چسبانده و پس از نام بردن موضوع یا تدریس موضوع، دانش آموز پیام را به فراگیران نشان دهد.

10- هنر نوشتن: از روش های متفاوت برای نوشتن استفاده کنید. خط شما تاثیر مهمی در انگیزش دانش آموزان دارد و شما را در رساندن پیام کمک می کند. موارد زیر می تواند در نوشتن بر انگیزاننده باشد:

حروف را در شکل ها و اندازه های متفاوت بنویسید.

از خطوط منحنی، زاویه دار و شیب دار برای نوشتن استفاده کنید.

از گچ یا ماژیک های رنگی استفاده کنید.

از حروف بالونی یا توخالی استفاده کنید.

منبع:

روشهای انفجاری تدریس، تالیف رندی مو برگ، ترجمه پرویز امینی